در سال 1895، فیزیکدان آلمانی W.K. رونتگن برای اولین بار وجود اشعه ایکس را کشف کرد، بنابراین اشعه ایکس را پرتوهای رونتگن نیز می نامند. جوهر پرتو ایکس نوعی موج الکترومغناطیسی با طول موج بسیار کوتاه (حدود 10-8 ~ 10-12 متر) و انرژی زیاد است که دارای دوگانگی موج - ذره است.

از آنجایی که اشعه ایکس انرژی زیادی دارد، هنگامی که وارد کریستال می شود، اتم های موجود در کریستال تحت عمل کریستال مجبور به انجام حرکت تناوبی می شوند.اشعه ایکسبه طوری که موج ثانویه به صورت خارجی در واحد توپ اتمی ساطع می شود و فرکانس موج با پرتو ایکس فرودی مطابقت دارد و این فرآیند تبدیل به پراکندگی پرتو ایکس می شود.

برای مواد آمورف، چون ترتیب دوربرد آرایش اتمی در ساختار بلوری وجود ندارد، فقط در چند محدوده اتمی نظم کوتاه برد وجود دارد، بنابراینپراش اشعه ایکس الگوی مواد بی شکل، برخی از منتل های پراکنده است. با این حال، برای مواد کریستالی، که آرایش اتمی آنها به مدت طولانی در فضای سه بعدی مرتب شده است، الگوی پراش اشعه ایکس تنها پیک های تشدید را در مکان های خاص نشان می دهد. 

به طور کلی، ویژگی های یک الگوی پراش را می توان از دو جنبه تشکیل داد: 

1. قانون توزیعانکسارخط در فضا، که با اندازه، شکل و جهت سلول تعیین می شود. 2. شدت پرتو پراش - به نوع اتم ها و موقعیت آنها در سلول بستگی دارد.